Tìm hiểu về các loại enzyme tiêu hóa trong cơ thể
Enzyme là chất xúc tác sinh học cho phản ứng chuyển hóa xảy ra nhanh hơn. Trong đường tiêu hóa, dưới tác động của enzyme, thức ăn được phân rã thành chất dễ hấp thu. Bạn đã biết hệ tiêu hóa con người có những loại enzyme nào? Cùng tìm hiểu về các loại enzyme tiêu hóa trong cơ thể ở bài viết dưới đây.
Bạn có biết tại sao cơ thể cần các loại enzyme tiêu hóa?
Enzyme nói chung là một loại protetin được tìm thấy trong tế bào. Chúng thúc đẩy nhanh các phản ứng chuyển hóa hỗ trợ cho sự sống. Enzyme trong cơ thể giúp thực hiện một số vai trò quan trọng. Bao gồm xây dựng khối cơ, phá hủy độc tố và phân cắt thức ăn.
Các loại enzyme tiêu hóa có nhiệm vụ phân giải thức ăn. Chúng được sản xuất chủ yếu ở dạ dày, tuyến tụy và ruột non. Ngoài ra còn được sản xuất ở tuyến nước bọt. Các enzyme này phân hủy thức ăn thành chất dễ hấp thu và cần thiết cho cơ thể.
Các loại enzyme tiêu hóa trong cơ thể
Enzyme tiêu hóa được phân loại theo chất mà chúng xúc tác phản ứng. Gồm có 3 loại chính:
- Protease: phân hủy protein thành acid amin . Được tiết ra từ dạ dày, tuy, ruột non
Ở dạ dày, pepsin được tiết ra trực tiếp phân hủy protein thành peptide nhỏ hơn.
Tại tụy: Tuyến tụy tiết ra các tiền enzyme như: trypsinogen, chymotrypsinogen…. Chúng chưa hoạt động và được dự trữ trong tế bào ở các túi dự trữ. Các tiền enzyme qua ống tụy đổ vào tá tràng. Tại đây trypsinogen được enzyme tá tràng biến thành trypsin. Trypsin đóng vai trò tiêu hóa protein, hoạt hóa các enzyme khác và hoạt hóa chính tiền enzyme của nó.
Ở ruột: tế bào niêm mạc ruột bài tiết aminopeptidase. Chúng có tác dụng cắt rời từng acid amin một đứng ở đầu N của chuỗi polypeptide. Ngoài ra còn bài tiết dipeptidase, tripeptidase phân giải dipeptid và tripeptid thành acid amin riêng lẻ.
- Amylase: chuyển hóa carbohydrat và tinh bột thành đường
Chúng được sản xuất từ tuyến nước bọt, tuyến tụy và ruột non.
Ở tuyến nước bọt: Một loại amylase gọi là ptyalin được sản xuất ra trong khi nhai
Ở tụy: Amylase tụy tiết ra enzyme thủy phân các polysacchadie thành nhiều đợn oligosacchadie. Các dạng này có thể được tiêu hóa ở tá tràng và hỗng tràng. Rồi xuống ruột non, tiếp tục bị phân cắt thành chất dễ hấp thu.
Ở ruột non: Các enzyme được tiết ra tiêu hóa glucid gồm:
+ Maltase: phân giải maltose thành glucose
+ Sucrase: phân giải đường sucrose (đường mía) thành glucose và fructose
+ Lactase: phân giải đường lactose (đường sữa) thành glucose và galactose
- Lipase: chuyển hóa chất béo thành acid béo và glycerol. Được sản xuất ở tuyến tụy và ruột non
Tụy tiết men lipase qua ống tụy vào tá tràng. Tại đây, lipase thủy phân mỡ thành acid béo và 2-monoglycerides. Ngoài lipase tụy còn sản xuất ra các tiền enzyme khác để tiêu hóa mỡ.
Tại ruột: Lipase dịch ruột được tiết ra. Chúng phân giải các triglyceride đã nhũ tương hóa thành glycerol và acid béo.
Yếu tổ ảnh hưởng đến hoạt động của các enzyme tiêu hóa
Nhiệt độ cơ thể
Enzyme hoạt động tốt nhất khi nhiệt độ cơ thể trong khoảng 36.1-37.2oC. Khi bạn bị sốt hoặc nhiệt độ cơ thể tăng, cấu trúc enzyme bị phá vỡ
Độ pH
Khi từ ống tụy vào lòng tá tràng. Enzyme tụy chịu ảnh hưởng của pH. CHúng bị bất hoạt khi pH thấp
+ pH thích hợp cho men Chymotrypsin và trypsin: 8,0-9,0
+ pH thích hợp cho men Amylase là 7,0
+ Lipase: 7,0-9,0
Chế độ ăn
Chế độ ăn cũng có thể ảnh hưởng tới hoạt động của các enzyme tiêu hóa. Một số loại thức ăn bổ sung enzyme giúp cơ thể giảm bớt gánh nặng sản xuất enzyme cơ thể. Ví dụ như chuối chứa amylase. Dù chúng có lượng calo cao nhưng vẫn được cơ thể tiêu hóa dễ dàng.
Một chế độ ăn điều độ sẽ tốt cho hệ tiêu hóa. Nếu bạn ăn một bữa thịnh soạn sau những bữa thanh đạm, nó sẽ gây áp lực lên tụy của bạn phải tiết một lượng các enzyme tiêu hóa lớn. Đôi khi có thể dẫn tới tình trạng viêm tụy cấp.
- Bệnh tật: Viêm tụy và bệnh lý gây tổn thương tuyến tụy. Tụy là tuyến tiết nhiều enzyme quan trọng. Khi chúng bị tổn thương, việc sản xuất enzyme bị ảnh hưởng
- Chất ức chế: Chất ức chế cản trở quá trình hình thành phản ứng hóa học của enzyme. Điển hình như kháng sinh.
Các enzym tiêu hóa rất cần thiết cho sức khỏe. Chúng giúp cơ thể bạn hấp thụ chất dinh dưỡng từ thực phẩm bạn ăn. Nếu không có chúng, một số loại thực phẩm có thể dẫn đến các triệu chứng khó chịu, không dung nạp thực phẩm hoặc thiếu hụt dinh dưỡng.
