Phải làm gì để bảo vệ và tăng cường hệ miễn dịch của trẻ?

Hệ miễn dịch có vai trò quan trọng đối với sức khỏe và ảnh hưởng quyết định tới khả năng phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Giai đoạn từ 6 – 36 tháng tuổi được gọi là “khoảng trống miễn dịch”, trẻ rất dễ bị mắc các bệnh do vi sinh vật gây ra vì hệ miễn dịch chưa hoàn thiện trong khi lượng đề kháng bé nhận được từ sữa mẹ lại giảm đi rất nhanh. Phải làm gì để bảo vệ và tăng cường hệ miễn dịch của trẻ?

Khái quát về hệ miễn dịch của trẻ

Hệ miễn dịch của trẻ bắt đầu hình thành ngay từ khi còn trong bụng mẹ nhờ lượng kháng thể mẹ truyền qua nhau thai. Trong khoảng 6 tháng đầu đời mẹ vẫn tiếp tục cung cấp kháng thể cho bé thông qua sữa. Từ khi chào đời bé cũng bắt đầu tiếp xúc với các mầm bệnh và hệ miễn dịch của bé đáp ứng và bắt đầu ghi nhớ kháng nguyên và phơi nhiễm đặc hiệu và hình thành các kháng thể chống lại chúng vào những lần tiếp xúc sau đó. Hệ miễn dịch của bé cũng được củng cố nhờ các loại vaccine được tiêm phòng từ tháng thứ 2 sau khi chào đời.

Những trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu được nhận nhiều kháng thể từ mẹ, hệ miễn dịch hoạt động tốt, bảo vệ bé khỏi các mầm bệnh. Từ tháng thứ 6 đến tháng 36 kháng thể có trong sữa mẹ bị giảm xuống rất nhanh trong khi hệ miễn dịch của bé vẫn còn non nớt, chưa hoàn thiện. Do đó giai đoạn này bé rất dễ mắc bệnh tiêu hóa, hô hấp,… do các ký sinh trùng gây nên. Do đó đây cũng là thời điểm hệ miễn dịch của trẻ cần được bảo vệ và tăng cường tốt nhất có thể nhằm ngăn ngừa nguy cơ bệnh lý, biến chứng hiệu quả hơn.

Hệ miễn dịch bắt đầu hình thành ngay từ khi còn trong bụng mẹ nhờ lượng kháng thể mẹ truyền qua nhau thai 

Phải làm gì để bảo vệ và tăng cường hệ miễn dịch của trẻ?

Để bảo vệ và tăng cường hệ miễn dịch của trẻ mẹ cần:

Cho con bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu

Sữa mẹ cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho bé ở dạng dễ hấp thụ. Ngoài ra sữa mẹ còn cung cấp kháng thể và lợi khuẩn giúp tăng sức đề kháng và tăng khả năng tiêu hóa cho trẻ, có thể chống lại sự xâm nhập của tác nhân gây bệnh trong những ngày mới chào đời.

Vì thế WHO khuyến nghị tất cả các bà mẹ nên cho con bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Thực tế cũng cho thấy trẻ bú mẹ có sức đề kháng và khả năng miễn dịch tốt hơn trẻ uống sữa công thức trong 6 tháng đầu tiên và trong một thời gian dài sau đó.

Cho con bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu để nhận kháng thể và probiotics từ sữa mẹ

Giúp bé bổ sung đầy đủ dưỡng chất

Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên cần được ăn dặm vì sữa mẹ lúc này không cung cấp đủ lượng dưỡng chất và kháng thể cần thiết cho sức khỏe của bé. Thực đơn ăn dặm hàng ngày của bé cần cung cấp đầy đủ các vitamin và khoáng chất cùng các dưỡng chất cơ bản gồm tinh bột, đạm, chất béo, chất xơ, thực phẩm có chứa probiotics (lợi khuẩn) với tỉ lệ cân bằng, hợp lý.

Mẹ cũng tuyệt đối không được cho trẻ ăn chay, ăn kiêng khi chưa có chỉ dẫn của bác sĩ. Thực đơn đa dạng, phong phú, có cả thịt, cá, rau củ, trái cây tươi, sữa chua và các thực phẩm có chứa lợi khuẩn,… có giấy chứng nhận an toàn thực phẩm là cách tốt nhất, hiệu quả nhất giúp bé bổ sung đầy đủ dưỡng chất thiết yếu với sức đề kháng và khả năng miễn dịch.

Cho bé uống men lợi khuẩn để thúc đẩy quá trình hoàn thiện hệ miễn dịch

Có đến 80% tế bào miễn dịch nằm trong đường ruột, đường ruột khỏe mạnh góp phần quan trọng tới khả năng miễn dịch của bé. Hệ sinh thái đường ruột bao gồm lợi khuẩn và hại khuẩn. Nếu tỉ lệ lợi khuẩn đạt 85%, hệ vi sinh đường ruột cân bằng, khỏe mạnh. Khi đó lợi khuẩn tạo thành hàng rào miễn dịch ngăn không cho hại khuẩn xâm nhập vào cơ thể. Đồng thời lợi khuẩn cũng ức chế hoạt động của hại khuẩn, ngăn không cho chúng bám dính vào thành đường ruột và tiếp cận nguồn dinh dưỡng để tồn tại và phát triển cũng như không thể tiết độc tố gây bệnh.

Lợi khuẩn cũng có thể kích thích hệ miễn dịch tiết ra nhiều loại kháng thể để trung hòa độc tố hại khuẩn đã tiết ra nhằm làm giảm độc lực của chúng. Quá trình này cũng đồng thời kích thích hệ miễn dịch nhanh chóng hoàn thiện. Cùng với đó, lợi khuẩn cũng kích thích hệ tiêu hóa sản xuất nhiều enzyme để phân hủy, chuyển hóa và hấp thụ dinh nhanh chóng hơn, hỗ trợ hệ tiêu hóa rút ngắn quá trình hoàn thiện.

Với trẻ nhỏ tiêu hóa kém, ba mẹ có thể kết hợp cho con uống men lợi khuẩn để hỗ trợ tăng cường tiêu hóa và hỗ trợ tăng sức đề kháng. Thời gian uống men vi sinh ít nhất 12 ngày đến 3 tháng mới đảm bảo hiệu quả – duy trì sự cân bằng của hệ vi sinh, tăng cường tiêu hóa, tăng sức đề kháng và hệ miễn dịch của trẻ.

Cho bé uống men vi sinh hỗ trợ tăng cường tiêu hóa và hỗ trợ tăng đề kháng

Giúp bé hình thành thói quen sinh hoạt lành mạnh

Mẹ cần tập cho bé những thói quen sinh hoạt lành mạnh ngay từ những ngày đầu tiên chào đời để nâng cao sức khỏe, đồng thời cũng giúp phát triển thể chất và trí não tốt nhất có thể.

Một số thói quen sinh hoạt lành mạnh giúp bé có miễn dịch tốt, mẹ cần lưu ý:

• Cho trẻ ngủ đủ giấc: Tùy từng lứa tuổi của bé mà thời gian ngủ trong mỗi ngày là khác nhau, dao động trong khoảng 12 – 20h/ngày ở trẻ từ 0 – 12 tháng tuổi. Trẻ càng lớn thời gian ngủ mỗi ngày cũng giảm dần đi nhưng mẹ cần giúp con có thói quen đi ngủ trước 23h và thời gian ngủ mỗi đêm ít nhất phải được 8h thì mới đảm bảo sức khỏe và sức đề kháng cho trẻ . Thiếu ngủ là 1 trong những nguyên nhân khiến hệ miễn dịch của trẻ bị suy yếu do lượng tế bào miễn dịch tự nhiên bị sụt giảm giúp vi sinh vật gây bệnh có thể dễ dàng tấn công cơ thể.
• Tập thể dục thường xuyên: Đều đặn tập thể dục là cách giúp bé tăng cường trao đổi và hấp thụ dưỡng chất. Từ đó có thể cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho hoạt động của mọi cơ quan trong cơ thể, trong đó có hệ miễn dịch.
• Khuyến khích trẻ thường xuyên làm vệ sinh cá nhân: Cơ thể sạch sẽ loại bỏ, hạn chế nguy cơ tiếp xúc với tác nhân gây bệnh và không để chúng xâm nhập, gây bệnh trong cơ thể. Mẹ nên hỗ trợ bé hình thành thói quen tắm rửa hàng ngày, vệ sinh trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

Môi trường sống trong lành, sạch sẽ

Môi trường sống của trẻ cũng cần được sạch sẽ, trong lành. Để đạt được điều này mẹ cần thường xuyên lau dọn nhà cửa, không gian sống của bé. Quần áo, đồ chơi, vật dụng của trẻ cũng cần được làm sạch thường xuyên để loại bỏ vi sinh vật gây bệnh ký sinh trên đó.

Đồng thời, cha mẹ và người chăm sóc cũng cần giữ bé tránh khói thuốc lá tuyệt đối. Việc tiếp xúc với trẻ em, người lớn đang mắc bệnh truyền nhiễm, đến những nơi đông người khi đang có bệnh dịch cũng cần được hạn chế để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm bệnh cho bé.

Thường xuyên làm sạch đồ dùng, quần áo và không gian sống của bé để loại bỏ tác nhân gây bệnh ký sinh trên đó

Tiêm phòng đầy đủ

Bé cần được tiêm phòng đầy đủ theo lịch tiêm chủng của Bộ Y tế để chủ động bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật và góp phần bảo vệ những người không được tiêm phòng, dễ bi tổn thương. Bên cạnh những vaccine thuộc chương tình tiêm chủng mở rộng, cha mẹ cũng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để tiêm đầy đủ các loại vaccine cần thiết cho sức khỏe của bé.

Bổ sung lợi khuẩn, xây dựng thực đơn khoa học, cân bằng và đầy đủ dinh dưỡng giúp tăng khả năng miễn dịch cho bé hiệu quả. Các bà mẹ cũng cần lưu ý, sữa mẹ là tốt nhất cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ – mẹ nên cho con bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu và cho bú xen kẽ ăn dặm cho đến khi bé được ít nhất 24 tháng tuổi.