Thông thường, khi cơ thể khỏe mạnh, hệ vi sinh đường ruột được cân bằng, giữ ổn định với tỉ lệ lợi khuẩn 85% và hại khuẩn ở mức 15%. Khi các hại khuẩn xâm nhập và phát triển mạnh, hệ vi sinh mất cân bằng sẽ gây ra các bệnh đường tiêu hóa, làm giảm khả năng miễn dịch. Những yếu tố ảnh hưởng đến vi khuẩn có lợi cho đường ruột là gì? Tìm hiểu về cách cân bằng sinh thái đường ruột.
Trong cơ thể của chúng ta, do lượng vi khuẩn chiếm tới 90% tế bào nên sự ổn định và cân bằng của chúng tác động rất lớn tới sức khỏe của con người. Thông thường, khi cơ thể khỏe mạnh, hệ vi sinh đường ruột được cân bằng, giữ ổn định với tỉ lệ lợi khuẩn 85% và hại khuẩn ở mức 15%.
Hệ vi sinh đường ruột được cân bằng khi lợi khuẩn và hại khuẩn giữ tỷ lệ lý tưởng 85% – 15%
Một số vai trò chung của hệ vi sinh đường ruột với sức khỏe phải kể đến:
Khi sự cân bằng này mất đi, các lợi khuẩn trong đường ruột giảm sút, tỷ lệ hại khuẩn tăng cao khiến cơ thể suy yếu về khả năng miễn dịch, đề kháng cũng kém hơn và dễ mắc phải một số bệnh viêm nhiễm, đặc biệt là các bệnh về tiêu hóa và hô hấp.
Thực tế, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là một trong những đối tượng dễ gặp phải các vấn đề sức khỏe do mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột nhất hiện nay.
Do quá trình sinh đẻ
Thực tế, các khảo sát thực tế của các chuyên gia cho thấy sự khác biệt giữa hệ vi sinh của các bé sinh thường qua đường âm đạo và sinh mổ. Theo đó, trẻ sinh thường có hệ vi sinh đường ruột phong phú hơn. Bởi qua quá trình sinh đẻ tự nhiên, bé sẽ nhận được các vi khuẩn từ âm đạo và hệ vi sinh trong đường ruột của mẹ. Nhờ đó, những vi khuẩn ban đầu này giúp hệ vi sinh đường ruột của trẻ bắt đầu được thiết lập.
Với những bé sinh mổ, con không có cơ hội được tiếp xúc với các vi khuẩn trong hệ vi sinh của mẹ. Đây cũng là lý do khiến trẻ dễ gặp phải tình trạng mất cân bằng hệ sinh đường ruột từ khi mới sinh ra.
Chế độ ăn uống và chăm sóc trẻ
Chế độ dinh dưỡng và cách mẹ chăm bé cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng tới vi khuẩn có lợi cho đường ruột.
So với những bé bú hoàn toàn bằng sữa mẹ, trẻ bú sữa công thức dễ mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột hơn. Cũng bởi trong sữa mẹ chứa rất nhiều các lợi khuẩn tốt cho sức khỏe và hệ tiêu hóa của bé.
Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng khi con lớn cũng ảnh hưởng tới hệ vi sinh đường ruột của bé. Chế độ dinh dưỡng thiếu hợp lý, bé ăn quá nhiều, chế độ ăn kém đa dạng hay ăn các đồ khó tiêu cũng là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng tới các lợi khuẩn, gây ra tình trạng mất cân bằng hệ vi sinh.
Với người lớn, ăn uống vô độ có thể là tai họa đối với hệ sinh thái đường ruột, khiến tỉ lệ lợi khuẩn và hại khuẩn không còn đạt mức lý tưởng là 85% và 15%. Các loại thức ăn nhanh, đồ ăn sẵn nhiều đạm, nhiều đường, nhiều chất béo không lành mạnh, ít chất xơ kết hợp với thói quen ăn nhanh cũng khiến tỉ lệ hại khuẩn tăng cao còn tỉ lệ lợi khuẩn lại giảm xuống. Cả việc uống bia rượu thường xuyên cũng là nguyên nhân khiến hại khuẩn sinh sôi, nảy nở.
Thức ăn nhanh khiến hệ vi sinh đường ruột bị mất cân bằng
Stress
Khi cơ thể bị stress, đường ruột cũng hoạt động không hiệu quả. Các nghiên cứu khoa học đều chỉ ra rằng não bộ và đường ruột có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Khi thần kinh căng thẳng kéo dài thường khiến cho đường ruột bị rối loạn dẫn đến các bệnh về đường tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa.
Khả năng hấp thụ vitamin và khoáng chất bị suy giảm nghiêm trọng khi chúng ta bị stress. Điều này khiến cơ thể không được cung cấp đủ lượng vi chất cần thiết dẫn đến tình trạng suy nhược cơ thể và gây ra sự cản trở đối với hoạt động của các lợi khuẩn.
Đối với tình trạng này, đầu tiên bạn phải điều chỉnh được trạng thái tâm lý để không bị rơi vào trạng thái stress. Đồng thời bạn cũng cần sử dụng men vi sinh để tăng cường lợi khuẩn probiotic cho đường ruột, giúp đường ruột, hệ tiêu hóa và miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.
Sử dụng kháng sinh
Sử dụng kháng sinh trong 1 thời gian dài khiến hệ vi sinh đường ruột bị ảnh hưởng nghiêm trọng vì trong quá trình loại bỏ sự lây nhiễm, các loại kháng sinh đã tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi cho đường ruột và hại khuẩn, khiến tỉ lệ của chúng thay đổi, gây mất cân bằng. Điều này càng khiến cơ thể trở nên nhạy cảm hơn, dễ bị viêm nhiễm, mắc bệnh hơn.
Ngoài ra, dùng kháng sinh kéo dài cũng khiến cơ thể tự động tạo ra các vi khuẩn kháng thuốc khiến công dụng của kháng sinh bị giảm đi. Càng về sau người bệnh càng phải sử dụng kháng sinh liều cao hơn mới có thể đạt được công dụng như mong muốn. Thậm chí dùng quá lâu 1 loại kháng sinh cũng có thể khiến chúng bị vô hiệu hóa hoàn toàn. Chúng ta chỉ nên uống kháng sinh khi thực sự cần thiết.
Sử dụng kháng sinh trong 1 thời gian dài khiến hệ vi sinh đường ruột bị ảnh hưởng nghiêm trọng
Sự lão hóa của cơ thể
Theo tuổi tác, hoạt động của hệ tiêu hóa, đường ruột, miễn dịch càng trở nên kém hiệu quả. Môi trường bên trong đường ruột bị thay đổi khiến tỉ lệ lợi và hại khuẩn cũng bị thay đổi với sự sinh sôi của các hại khuẩn.
Đi du lịch
Những người đi du lịch có nguy cơ mắc chứng tiêu chảy du lịch rất cao bởi sự thay đổi của không khí – môi trường – thực phẩm – nước uống. Đó chính là lý do khiến hệ vi sinh đường ruột bị thay đổi, gây bệnh tiêu chảy. Thậm chí bạn còn có thể bị ngộ độc thực phẩm do nhiễm khuẩn.
Các vi khuẩn có lợi cho đường ruột cần được giữ ở mức 80 – 85% để đường ruột hoạt động hiệu quả nhất. Nhờ đó hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch cũng có thể tối ưu được hiệu quả hoạt động của mình, giúp cơ thể có sức khỏe và khả năng đề kháng bệnh tật tốt nhất có thể.