Những điều mẹ cần biết về hệ miễn dịch của trẻ nhỏ

Hệ miễn dịch có vai trò ất quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Hiểu về hệ miễn dịch giúp mẹ có thể bảo vệ và hỗ trợ hệ miễn dịch của bé hoạt động có hiệu quả cao. Những điều mẹ cần biết về hệ miễn dịch của trẻ nhỏ.

Định nghĩa hệ miễn dịch

Hệ miễn dịch là hàng rào bảo vệ cơ thể con người trước sự xâm nhập của các tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn, ký sinh trùng, các tác động tiêu cực từ môi trường, khí hậu,… Trẻ nhỏ có hệ miễn dịch khỏe mạnh không chỉ có thể phát triển tốt về thể chất và trí tuệ trong những năm tháng đầu đời mà còn có tác dụng bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Hệ miễn dịch là hàng rào bảo vệ cơ thể con người trước sự xâm nhập của các tác nhân gây bệnh

Hệ miễn dịch của trẻ được hình thành như thế nào?

Hệ miễn dịch sẽ sinh ra các kháng thể ức chế hoạt động hoặc khiến tác nhân gây bệnh tự tiêu diệt bằng các men tiêu hủy, cơ chế thực bào khiến hoạt động của chúng bị ức chế, không thể gây bệnh. Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ hệ miễn dịch trong những ngày đầu được thừa hưởng kháng thể từ sữa mẹ. Đây cũng được gọi là cơ chế miễn dịch thụ động.

Tuy nhiên lượng kháng thể này sẽ giảm sút rất nhanh từ tháng thứ 6 trở đi do quá trình ăn dặm và cai sữa khiến  trẻ không nhận được đủ lượng kháng thể cần thiết từ sữa mẹ. Đồng thời, khi lớn lên thì lượng kháng thể trẻ cần cũng nhiều và đa dạng hơn, sữa mẹ không đáp ứng đủ được. Mặc dù vậy đây lại chính là cơ hội để trẻ tự xây dựng và hoàn thiện hệ miễn dịch chủ động của mình. Một số chủng vi khuẩn có độc tính cao mẹ nên cho trẻ tiêm phòng vắc xin phòng bệnh  để chủ động tăng cường miễn dịch.

Hệ miễn dịch sẽ sinh ra các kháng thể ức chế hoạt động của các tác nhân gây bệnh

Khi nào thì hệ miễn dịch của trẻ hoàn thiện?

Đới với trẻ sơ sinh 0 – 6 tháng tuổi hệ miễn dịch hoạt động rất hiệu quả nhờ lượng kháng thể nhận được trong thai kỳ và trong sữa mẹ. Từ tháng thứ 6, lượng kháng thể IgG được mẹ truyền qua sữa cho bé bị giảm đi những hệ miễn dịch của trẻ lại chưa hoàn thiện. Từ 3 – 4 tuổi hệ miễn dịch của trẻ mới có thể sản xuất đủ các kháng thể cần thiết để chống lại các bệnh nhiễm trùng. Trong khoảng thời gian giao thoa giữa hệ miễn dịch thụ động và chủ động (6 – 36 tháng tuổi) trẻ thường dễ mắc bệnh do nhiễm khuẩn như tiêu chảy, dị ứng, viêm đường hô hấp,…

Mẹ nên làm gì để hỗ trợ tốt nhất cho hệ miễn dịch của trẻ nhỏ?

Điều quan trọng nhất để nâng cao khả năng miễn dịch là bổ sung đầy đủ vi chất dinh dưỡng cho trẻ bằng cách cho trẻ bú mẹ ngay vài giờ sau khi chào đời và cho bú đến hết 2 tuổi. Trong sữa mẹ có nồng độ globulin cao để hình thành yếu tố kháng thể tốt hơn, giúp trẻ  nâng cao hiệu quả ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập, chống virus hiệu quả. Trong sữa mẹ còn có lactoferrin để ức chế, không cho vi khuẩn hấp thụ sắt, hạn chế sự trao đổi chất của các vi khuẩn, có vai trò tương tự như một kháng thể, ngăn ngừa tình trạng nhiễm khuẩn ở trẻ rất hiệu quả.

Trong sữa mẹ cũng có chứa probiotics giúp tăng cường khả năng miễn dịch cho trẻ tại hệ hô hấp và tiêu hóa. Ngoài ra mẹ cũng có thể cho bé từ 1 tháng trở đi uống men vi sinh để bổ sung lợi khuẩn cho trẻ. Trẻ từ tháng 11 trở đi đã có thể ăn sữa chua để bổ sung probiotics, giúp hệ vi sinh đường ruột đạt trạng thái cân bằng. Khi đó kháng thể cũng được kích thích tiết nhiều hơn, hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.

Bổ sung probiotic cho trẻ giúp hỗ trợ tăng cường khả năng miễn dịch

Trẻ cũng cần được tiêm chủng đầy đủ theo lịch của Bộ Y tế để có khả năng miễn dịch trước những vi khuẩn có độc tính cao. Cùng với đó mẹ cũng cần đảm bảo môi trường, không gan sống của trẻ luôn sạch sẽ, không bị ô nhiễm bởi khói thuốc lá, bụi bẩn. Cho trẻ vận động phù hợp, giữ gìn vệ sinh cơ thể sạch sẽ, ăn uống để bổ sung đầy đủ các vitamin và khoáng chất giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.